Terugkoppeling auditcommissie en tafeltjesavond
De avond begon met een korte terugkoppeling vanuit de auditcommissie. De voorlopige controle op de jaarstukken 2024 liet een positief beeld zien. Tijdens de aansluitende tafeltjesavond konden raadsleden vragen stellen over de conceptjaarrekening.
Voorjaarsnota 2025 en Kaderbrief 2026-2029: dank voor inzet ambtelijke organisatie
Bij de bespreking van de Voorjaarsnota 2025 bedankte mevrouw De Lange namens de VVD de ambtelijke organisatie voor het vele werk dat is verricht. Hoewel ze over dit agendapunt, net als de rest van de raad, inhoudelijk weinig te melden had, benadrukte ze dat deze voorjaarsnota in een uitzonderlijk jaar: vanwege de benodigde bezuinigingen, tot stand is gekomen.
Noodzakelijke verbouwingen gemeentehuis: investering van 1,6 miljoen voelt dubbel
Het college stelde voor om zo’n €1,6 miljoen te investeren in het gemeentehuis. Dat bedrag is nodig voor:
- verbetering van het binnenklimaat, waaronder ventilatie, temperatuurregeling en luchtkwaliteit;
- brandveiligheid (verplichte aanpassingen);
- betere werkplekken en aanpassingen aan de raadzaal.
Uit onderzoek blijkt dat de huidige installatie niet goed functioneert. Er is onvoldoende ventilatie en in delen van het gebouw is het te koud in de winter. Dat leidt tot klachten over hoofdpijn, benauwdheid en tocht.
De VVD begrijpt dat de gemeente moet zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Tegelijk stelde fractievoorzitter Kitty de Lange:
“Een investering van 1 miljoen in het binnenklimaat is niet niks, zeker niet in een tijd waarin we tegelijk financieel zware keuzes moeten maken die inwoners raken.”
We merken dat wij als fractie nog in de rouwfase zitten, omdat deze benodigde uitgaven rauw op ons dank zijn gevallen, gezien de onverwacht hoge investeringskosten.
De VVD-fractie gaf aan nog geen definitieve keuze te maken, maar riep op tot een zorgvuldige afweging in de komende raadsvergadering. Daarbij werd ook benadrukt dat een klimaatlabel niet moet worden weggezet als een ‘moetje’:
“We moeten dat juist serieus nemen, en zorgen dat duurzaamheid echt bijdraagt aan een gezond en duurzaam Zoeterwoude.”
De Lange heeft over dit onderwerp ook gevraagd naar de stukken van de vorige verbouwing van het gemeentehuis in 2017. De portefeuillehouder gaf aan dat deze stukken niet meer te vinden zijn. Dit vinden wij als VVD Zoeterwoude onbegrijpelijk, gezien er in 2017 blijkbaar verkeerde keuzes zijn gemaakt, waardoor we nu voor onvoorziene kosten staan.
Besparen vanwege aankomend ravijnjaar: moeilijke maatregelen, eerlijk toegelicht
Waarom is bezuinigen nodig?
Zoals in veel gemeenten, krijgt ook Zoeterwoude vanaf 2026 fors minder geld van het Rijk. Dit wordt het ‘ravijnjaar’ genoemd. Het begrotingsperspectief van Zoeterwoude heeft een structureel negatief saldo van ongeveer € 0,4 miljoen vanaf 2026 en loopt op naar € 3,7 miljoen in 2034. Zo’n structureel tekort is onhoudbaar.
Daarom heeft het college aan de gemeenteraad voorgesteld om goede kaders te stellen. Zodat het college een concreet voorstel voor bezuinigingen kon doen, dat recht doet aan de financiële situatie én aan de behoeften van inwoners. Nu ligt er een voorkeursscenario van 32 maatregelen voor de raad, goed voor een besparing van 1,26 miljoen euro in 2026 en daarna een structurele besparing van 1,58 miljoen euro per jaar. Dankzij deze ingrepen blijft de begroting in de eerste jaren sluitend. Sterker nog: de verwachte besparingen zijn in 2026 en 2027 zelfs iets groter dan de financiële opgave. Daardoor ontstaat er tijdelijk ruimte om geld opzij te zetten — deels voor toekomstige ontwikkelingen, en deels om de afschrijvingslasten van investeringen te kunnen opvangen.
Toch blijft het meerjarenbeeld zorgelijk. Vanaf 2028 keert het tekort terug, vooral door stijgende rente- en afschrijvingskosten van grote investeringsprojecten en het zogeheten herverdeeleffect in het gemeentefonds. Dat laatste levert een structureel nadeel op van ongeveer € 15 per inwoner per jaar. In het meest negatieve scenario loopt het tekort op naar circa € 1,83 miljoen in 2034.
Wat stelt het college concreet voor?
De maatregelen raken meerdere domeinen: zorg, subsidies, communicatie, sport, minimabeleid en interne kosten. De nadruk ligt op het vermijden van grote sociale schade.
Een volledig overzicht van de 32 maatregelen is terug te vinden in de toegevoegde bijlage onderaan dit artikel.
Wat vond de VVD Zoeterwoude?
Fractievoorzitter Kitty de Lange sprak haar waardering uit voor de manier waarop het college en de raad dit proces hebben aangepakt. Ze was positief over het feit dat er niet in één keer zwaar wordt ingegrepen, maar dat na twee jaar ruimte blijft om jaarlijks bij te sturen:
“Met de landelijke verkiezingen voor de deur weet je niet hoe het loopt. Dan is het goed om de komende jaren positief te begroten en daarna elk jaar bij te sturen.”
Tegelijkertijd wil de VVD Zoeterwoude niet doen alsof dit voorkeursscenario een makkelijke of gewenste uitkomst is. Het zijn stuk voor stuk maatregelen die gevolgen hebben voor inwoners – en keuzes die we als fractie liever niet willen maken. Maar als we niets doen, raakt dat juist de basisvoorzieningen op termijn. Daarom vinden wij het belangrijk om dit pakket eerlijk uit te leggen aan inwoners, mét oog voor wat het in hun dagelijks leven betekent. Tegelijk proberen we bij elke maatregel de verhouding te bewaken tussen impact en opbrengst.
De VVD richtte zich vooral op de grote bedragen in het voorstel. Kleine posten, zoals posten van 1.000 euro, doen volgens De Lange relatief weinig pijn. In een echt geval van nood, kunnen we deze bedragen altijd wel ergens vandaan halen. Ze stelde daarover wel een praktische vraag: of er überhaupt ruimte is om dat bedrag te schrappen, gezien eventuele contractafspraken.
Besparing op gemeenschappelijke regelingen (6%)
De gemeente werkt op veel onderwerpen samen met andere gemeenten, bijvoorbeeld in de jeugdzorg of Hecht. Het college wil op deze samenwerkingen €100.000 besparen. Die besparing is gebaseerd op een landelijke richtlijn, waarin staat dat het mogelijk zou zijn om 6% minder te betalen aan dit soort samenwerkingen.
De VVD vroeg zich af of dat wel realistisch is. Fractievoorzitter Kitty de Lange zei dat het nu lijkt alsof we bij alle organisaties zomaar 6% kunnen korten, terwijl we daar vaak maar beperkt invloed op hebben. “Dat is best veel geld om gewoon in te boeken.”
De portefeuillehouder gaf aan dat het bedrag van €100.000 gebaseerd is op realistische inschattingen van wat verbonden partijen nu al hebben toegezegd, en nam hiermee dus onze zorg weg.
Afval: grote bezuinigingsmogelijkheid
De VVD haalde ook de post ‘afval’ aan: een bezuinigingsmogelijkheid van €250.000 die niet in het overzicht is opgenomen. De Lange vroeg het college om dit toe te lichten, niet omdat het genegeerd is, maar juist om inwoners mee te nemen in wat al loopt.
Portefeuillehouder Angelique Beekhuizen gaf aan dat het geleidelijk verhogen van de afvalstoffenheffing eerder al is afgesproken met de raad. Zij onderstreepte dat het belangrijk is om dit ook goed uit te leggen aan inwoners, met oog voor betaalbaarheid en woonlasten.
Raadslid Roel Onderwater vulde aan dat verkeerd gescheiden afval tot hoge kosten leidt. Hij stelde voor om via sociale media bewoners bewust te maken van dit probleem: “Een simpele, kostenefficiënte manier om extra kosten te voorkomen.”
De VVD benadrukte in het bredere geheel dat open communicatie over alle bezuinigingen essentieel is. Inwoners moeten begrijpen waarom bepaalde keuzes worden gemaakt, vooral als ze direct gevolgen voelen in hun dagelijks leven.
Investeringen: minder, maar nog altijd fors
Tot slot wees de VVD opnieuw op de verhouding tussen begroting en investeringen. De Lange:
“Het kan niet zo zijn dat je een begroting van 32 of 33 miljoen hebt, en net zoveel de komende jaren gaat investeren.”
De fractie is tevreden dat het investeringsvolume is teruggebracht naar €27,5 miljoen, maar merkte op dat dit nog altijd een fors bedrag is. De VVD gaf aan dat grote investeringen altijd de raad komen, dus hier kunnen nog weloverwogen keuzes over worden gemaakt.
Wat gebeurt er nu?
Het voorstel is op 18 juni besproken in de voorronde en wordt op 3 juli als hamerstuk behandeld in de raadsvergadering. Dat betekent dat er onder de partijen brede steun is voor het maatregelenpakket. Na besluitvorming worden de maatregelen verwerkt in de begroting voor 2026.
Conclusie: scherp op cijfers, oog voor de mens
De VVD Zoeterwoude kijkt met een realistische blik naar de financiële toekomst. De fractie steunt de noodzaak tot bezuinigen, maar vraagt het college voortdurend om helderheid richting inwoners, oog voor kwetsbare groepen en een kritische houding bij investeringen. De komende raadsvergadering van 3 juli zal deze lijn worden voortgezet.